fix bar
fix bar
fix bar
fix bar
fix bar
fix bar

Geven Koruma Projeleri

Beypazarı geveni (Astragalus beypazaricus Podlech & Aytaç)

image

Popülasyonun çok zayıf olduğu Beypazarı'ndaki alanda, yaklaşık 100 birey sayılmıştır. Beypazarı geveni, korunma statüsüne alınarak koruma projesi hazırlanmıştır. Bulunduğu doğal alanda, son üç yıldır yaşama çabası gösteren bitki, kuraklığın da etkisiyle 2007 ve 2008 yıllarında çiçek vermemiştir. 2009'da çiçeklenen bitki, bu kez de böceklenme nedeniyle tohum yapamamış; daha çiçekteyken yumurtalarını bırakan böceklere besin olmuştur. Bitkinin Beypazarı'ndaki yaşamsal varlığı, bölgedeki yol genişletme çalışmalarından olumsuz etkilenmektedir. Yaklaşık dört yıl önce başlatılan yol çalışmaları, bitkinin yaşadığı alanda doğrudan tahribat oluşturmasa da kısmen zarar vermiştir. Beypazarı'nda türün korunması ve yerinde yaşatılması için, kaymakamlık, belediye başkanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Doğa Derneği ve Ali Nihat Gökyiğit Vakfı arasında işbirliği sağlanarak gerekli önlemler alınmış, inşaat makinelerinin etkisini azaltmak amacıyla türün yaşam çizgisi ve yol arasına tel örgü çekilmiştir. Beypazarı geveninin tohumları NGBB'ye taşınmış, burada çimlendirilerek yetiştirilme çalışmaları devam etmektedir.

Yıldırımlı geveni (Astragalus yildirimli Aytaç & Ekici)

image

Yaprakları, 15-30 cm ve parçalıdır. 5-10 çift halindeki yaprakçıkları, eliptik biçimden ters yumurtamsı biçime kadar değişen formlarda ve basık tüylüdür. Basit başak şeklinde sıralanmış, 25-75 çiçeği bulunur. Mayıs ayı ortasından haziran ayı ortasına kadar açan çiçekleri, pembemsi renktedir. Silindirik biçimde ve tam kıvrık olan meyveleri tüysüzdür; üzerinde kahverengi noktacıklar görülür. Yıldırımlıgeveni adını, botanikçi Prof. Dr. Şinasi Yıldırımlı'dan (Hacettepe Üniversitesi) almış ve 2002 yılında, Türk bilimadamlarınca dünyaya tanıtılmıştır. Türkiye'de Beypazarı'nda, Kırbaşı kasabasına bağlı Gürsöğüt köyünün kumsal bağlarında nadir olarak yetişen bu geven türünün başka yerde varlığı bilinmiyor. Doğal ortamında bitkinin 300-400 bireyi tespit edilmiştir. Ancak, kum fırtınası ve düzensiz şiddetli yağışlar gibi olumsuz etkenlerin yanı sıra bozkırların tarlaya çevirmek için bilinçsizce tahribi bitkinin varlığı için tehdit oluşturuyor. Koruma altına alınmış olan yıldırımlıgeveni, NGBB'nin de koruma projeleri arasındadır. Doğal ortamından toplanmış olan tohumları NGBB'de üretim amacıyla çimlendirilerek yetiştirilme çalışmaları devam etmektedir.